CISG (Công ước Liên Hợp Quốc về Hợp đồng Mua bán Hàng hóa Quốc tế) là một trong những công ước quan trọng nhất đối với các hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế. Tuy nhiên, không phải tất cả các hợp đồng mua bán hàng hóa đều được điều chỉnh bởi CISG.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các điều kiện cần thiết để CISG có thể được áp dụng đối với một hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, từ đó giúp các bên liên quan hiểu rõ hơn về việc sử dụng CISG trong các giao dịch thương mại quốc tế.
Điều kiện 1: Các quốc gia tham gia CISG
CISG chỉ áp dụng đối với các hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế giữa các bên ở các quốc gia đã ký kết và phê chuẩn công ước này. Đây là điều kiện tiên quyết để CISG có thể được áp dụng. Tính đến nay, hơn 90 quốc gia đã tham gia vào CISG, bao gồm cả các nền kinh tế lớn như Trung Quốc, Đức, Pháp, và Brazil.
Tuy nhiên, một số quốc gia, như Mỹ và Nhật Bản, không hoàn toàn áp dụng CISG trong các hợp đồng quốc tế của họ. Do đó, nếu các quốc gia có liên quan đến hợp đồng không phải là thành viên của CISG, thì công ước này sẽ không được áp dụng.
Phạm vi áp dụng của CISG đối với các quốc gia
- Các quốc gia thành viên: CISG sẽ áp dụng tự động đối với các hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế giữa các bên ở các quốc gia thành viên.
- Các quốc gia không tham gia: Nếu hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế liên quan đến các quốc gia không phải là thành viên của CISG, thì CISG sẽ không có hiệu lực và các bên cần phải áp dụng luật quốc gia của họ hoặc các công ước quốc tế khác.
Điều kiện 2: Các bên trong hợp đồng có trụ sở tại các quốc gia khác nhau
Một trong những điều kiện quan trọng để CISG được áp dụng là các bên trong hợp đồng phải có trụ sở tại các quốc gia khác nhau. Điều này có nghĩa là CISG chỉ áp dụng đối với các hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, không phải đối với các hợp đồng trong nước.
Nếu cả người bán và người mua đều có trụ sở tại cùng một quốc gia, CISG sẽ không được áp dụng, mà thay vào đó, các quy định của luật quốc gia sẽ được áp dụng.
Giả sử một công ty ở Việt Nam ký hợp đồng mua bán hàng hóa với một công ty ở Đức. Vì Việt Nam và Đức đều là thành viên của CISG, công ước này sẽ tự động áp dụng cho hợp đồng mua bán hàng hóa này. Tuy nhiên, nếu cả hai công ty đều có trụ sở tại Việt Nam, thì CISG sẽ không được áp dụng, và hợp đồng sẽ bị chi phối bởi luật dân sự Việt Nam.
Điều kiện 3: Hợp đồng phải là hợp đồng mua bán hàng hóa
CISG chỉ áp dụng đối với hợp đồng mua bán hàng hóa, không áp dụng cho các loại hợp đồng khác, chẳng hạn như hợp đồng cung cấp dịch vụ, hợp đồng cho thuê, hay hợp đồng gia công. Do đó, một trong những điều kiện quan trọng để CISG có thể áp dụng là hợp đồng phải liên quan đến việc mua bán hàng hóa.
Đặc điểm của hợp đồng mua bán hàng hóa
- Hàng hóa: Theo CISG, hàng hóa được hiểu là tất cả các sản phẩm vật chất, từ nguyên liệu thô đến các sản phẩm đã qua chế biến. Tuy nhiên, công ước này không áp dụng cho các hàng hóa đặc biệt, như thực phẩm, động vật sống hoặc hàng hóa liên quan đến các quyền tài sản.
- Tính chất hợp đồng: Hợp đồng phải có các yếu tố của một giao dịch mua bán hàng hóa, tức là có sự chuyển giao quyền sở hữu hàng hóa từ người bán sang người mua với một mức giá thỏa thuận.
Điều kiện 4: Các bên không có thỏa thuận loại trừ CISG
Một điều kiện khác để CISG được áp dụng là các bên trong hợp đồng không được có thỏa thuận loại trừ CISG. Mặc dù CISG cung cấp một bộ quy tắc chung cho các hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, các bên có thể thỏa thuận không áp dụng công ước này và thay vào đó, chọn luật quốc gia hoặc các quy tắc khác để điều chỉnh hợp đồng của họ.
Quy định về việc loại trừ CISG
- Loại trừ toàn bộ: Các bên có thể lựa chọn không áp dụng CISG cho toàn bộ hợp đồng. Thỏa thuận này có thể được đưa vào hợp đồng ngay từ đầu, và nếu các bên đồng ý, CISG sẽ không có hiệu lực đối với hợp đồng đó.
- Loại trừ một phần: Các bên cũng có thể thỏa thuận loại trừ một số điều khoản của CISG mà họ không muốn áp dụng, trong khi vẫn giữ các điều khoản khác.
Ví dụ về thỏa thuận loại trừ CISG
Giả sử một công ty Mỹ ký hợp đồng mua bán hàng hóa với một công ty Trung Quốc. Mặc dù cả hai quốc gia đều là thành viên của CISG, các bên trong hợp đồng có thể thỏa thuận không áp dụng CISG và thay vào đó chọn áp dụng luật thương mại quốc tế của Mỹ hoặc các quy định khác mà họ cảm thấy phù hợp hơn với giao dịch của mình.
Điều kiện 5: Vi phạm các quy định trong CISG không phải là điều kiện loại trừ
Một điều cần lưu ý là việc các bên vi phạm các quy định trong CISG không có nghĩa là công ước sẽ không được áp dụng. CISG là một bộ quy tắc mang tính chất chuẩn hóa và giúp các bên giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện hợp đồng, nhưng nó không có tính chất điều kiện ràng buộc. Do đó, chỉ cần các điều kiện cơ bản đã được thỏa mãn, CISG sẽ được áp dụng mặc dù có thể có sự vi phạm trong quá trình thực hiện hợp đồng.
Kết luận
CISG có thể được áp dụng cho hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế khi các điều kiện sau được đáp ứng: các quốc gia tham gia CISG, các bên có trụ sở ở các quốc gia khác nhau, hợp đồng liên quan đến hàng hóa, không có thỏa thuận loại trừ CISG, và các quy định trong CISG không bị vi phạm một cách nghiêm trọng.
Việc hiểu rõ các điều kiện này sẽ giúp các doanh nghiệp và cá nhân thực hiện các giao dịch quốc tế hiệu quả hơn, đồng thời giảm thiểu rủi ro pháp lý khi tham gia vào các hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế.
